อำเภอเซกา

อำเภอเซกา เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดบึงกาฬ ซึ่งแยกออกมาจากจังหวัดหนองคาย ตามพระราชบัญญัติตั้งจังหวัดบึงกาฬ พ.ศ. 2554 อันมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 23 มีนาคม 2554 เป็นต้นไป

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเซกาตั้งอยู่ทางตอนใต้ค่อนไปทางตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองบึงกาฬ อำเภอบุ่งคล้า และอำเภอบึงโขงหลง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบึงโขงหลง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอนาทม (จังหวัดนครพนม) อำเภออากาศอำนวย และอำเภอคำตากล้า (จังหวัดสกลนคร)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอพรเจริญ และอำเภอศรีวิไล

ที่มาของชื่ออำเภอ

ตำนานดั้งเดิมเล่าสืบต่อกันมาว่า เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2400 ผู้เขียนไม่ปรากฏนามได้เขียนบนไม้ไผ่ไว้ว่ามี ทรายคำ (เนื้อทรายสีเหลืองทอง) ถูกนายพรานยิงบาดเจ็บวิ่งหนีโซเซมาจากบ้านพันห่าว ข้ามห้วยโด (เขตอำเภอบ้านแพง จังหวัดนครพนม) มาถึงบริเวณที่ราบลุ่มแห่งหนึ่งก็ไปไม่ไหว ล้มลงสิ้นชีพ ณ บริเวณแห่งนี้ บรรดาผู้คนที่ตามเนื้อทรายตัวนี้มา มาถึงก็ได้แล่เนื้อแบ่งกินครบถ้วนทุกคน ทั้งสาวแก่แม่ม่ายสร้างจินตนาการให้เกิดปาฏิหาริย์ว่าเนื้อทรายแม้เพียงตัวเดียว แต่ก็มีเนื้อแจกจ่ายกินกันจนกินไม่หมดเหลือทิ้ง จนนกกาบินมารุมกินเนื้อทรายที่เหลือที่บริเวณนี้จึงมีชื่อเรียก “เซกา”

อีกตำนานหนึ่งเล่าว่า เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2405 ได้มีผู้เฒ่า 3 คน คือ จันทรโคตร / จันผาย / ฮาดดา   อพยพมาจากบ้านซางหาที่ทำกินใหม่ มาถึงที่แห่งหนึ่งเป็นที่ราบลุ่มอุดมสมบูรณ์ มีห้วยหนองแหล่งน้ำมากมาย จึงได้บอกข่าวกับญาติพี่น้อง ผู้คนทั้งหลายจึงได้อพยพกันมาอยู่บริเวณนี้ ผู้คนต่างก็เอาไซ (เครื่องมือจับปลาพื้นเมือง) ลงไปดักปลาในห้วยและเนื่องจาก ปลาในลำห้วยมีมากมาย ไม่ว่าใครก็ตามเอาไซลงไปดักปลา พอยกขึ้นมาก็มีปลาเต็มไปหมดจนขนปลาไปไม่ไหว ต้องทิ้งปลาไว้บนฝั่ง นกกาพากันบินมารุมกินปลาที่ชาวบ้านทิ้งไว้ คนจึงเรียกว่า "บ้านไซกา" ห้วยนั้นก็เรียกว่า "ห้วยไซกา" ต่อมาจึงเรียกเพี้ยนมาเป็น "เซกา" ดังที่ปรากฏในปัจจุบัน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเซกา แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 9 ตำบล 136 หมู่บ้าน ได้แก่

1. เซกา (Seka) 23 หมู่บ้าน
2. ซาง (Sang) 13 หมู่บ้าน
3. ท่ากกแดง (Tha Kok Daeng) 16 หมู่บ้าน
4. บ้านต้อง (Ban Tong) 15 หมู่บ้าน
5. ป่งไฮ (Pong Hai) 18 หมู่บ้าน
6. น้ำจั้น (Nam Chan) 13 หมู่บ้าน
7. ท่าสะอาด (Tha Sa-at) 13 หมู่บ้าน
8. หนองทุ่ม (Nong Thum) 13 หมู่บ้าน
9. โสกก่าม (Sok Kam) 12 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเซกาประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลท่าสะอาด ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าสะอาด
• เทศบาลตำบลศรีพนา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเซกา
• เทศบาลตำบลซาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลซางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเซกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเซกา (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลศรีพนา)
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่ากกแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่ากกแดงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านต้อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านต้องทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลป่งไฮ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่งไฮทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำจั้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำจั้นทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าสะอาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าสะอาด (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบล ท่าสะอาด)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองทุ่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองทุ่มทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโสกก่าม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโสกก่ามทั้งตำบล

ภาษา

ภาษาพื้นเมืองที่ใช้พูดในท้องถิ่น คือ ลาว ย้อ ภูไท

สถานที่สำคัญ

• น้ำตกเจ็ดสี
• น้ำตกถ้ำพระ
• วัดเซกาเจติยาราม (พระอารามหลวง)
• สวนสาธารณะกุดซาง (สวนลิง)

ผลิตภัณฑ์

ผลิตภัณฑ์ดีเด่น ได้แก่ ผ้าขาวม้า ผ้าย้อมคราม ปลาร้า อาหาร

การคมนาคม

เส้นทางเดินรถที่สะดวกจากกรุงเทพมหานครโดยรถโดยสารสาย 33 กรุงเทพมหานคร–กระนวน-บ้านแพง (ผ่านหน้าสถานีตำรวจภูธรเซกา) หรือ จุดจอด บขส.เซกาเมืองใหม่ มีรถทัวร์ที่ผ่าน บริษัท ขนส่ง (บขส) บ.เชิดชัยทัวร์ บ.407 พัฒนา บ.ชาญทัวร์ บ.โลตัสพิบูลทัวร์