คำขวัญอำเภอพร้าว " เมืองเก่าวังหิน ถิ่นประเพณีล้ำค่า บูชาพระเจ้าล้านตอง เรืองรองเกษตรกรรม แดนธรรมหลวงปู่แหวน "
สมัยโบราณเรียกว่า "เวียงพร้าววังหิน" หรือ "เวียงแจ้สัก" ปัจจุบันเรียกว่า "เมืองพร้าว" มีประวัติความเป็นมาปรากฏตามตำนานโยนกดังนี้
พุทธศักราช 1801 พระเจ้าเม็งรายผู้ครอบครองหิรัญนครเงินยาง (จังหวัดเชียงรายในปัจจุบัน) ใน ขณะทรงมีพระชนมายุ 20 พรรษา มีพระโอรส 3 พระองค์ คือ ขุนเครื่อง,ขุนคราม และขุนเครือ พุทธศักราช 1823 พระเจ้าเม็งรายได้ยกทัพไพร่พลมุ่งสู่เมืองลำพูน(หริภุญชัย)เพื่อเข้าตีเมืองขณะเดิน ทัพมาถึงที่แห่งหนึ่ง พระองค์เห็นว่าท้องที่แห่งนี้เป็นชัยภูมิที่เหมาะสมตามตำราพิชัย มีพืชพันธุ์ธัญญาหาร อุดมสมบูรณ์ จึงหยุดทัพเพื่อสะสมไพร่พลและ เสบียงอาหารเพื่อให้กองทัพมีความเข้มแข็งมากขึ้น โดย ตั้งค่ายคูประตูหอรบอย่างมั่นคง แข็งแรงอยู่บนสันดอยแห่งหนึ่งชื่อ "เวียงหวาย" และขนานนามว่า "นคร ป้าว" บางตำนานว่า "นครแจ้สัก"หรือ" เมืองป้าววังหิน คำว่า "ป้าว" มาจากคำว่า "ป่าวร้อง กะเกณฑ์ ไพร่พล" ภาษาท้องถิ่นหมายถึง "มะพร้าว" เพราะลักษณะภูมิประเทศมีภูเขาล้อมรอบกลมกลืนเหมือนลูก มะพร้าว
อำเภอพร้าวแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 11 ตำบล 109 หมู่บ้าน ได้แก่
| ลำดับที่ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | ประชากรทั้งหมด (พ.ศ. 2559)[1] |
ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น (พ.ศ. 2559)[1] |
|
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | เวียง | Wiang | 6 | 3,492 | 3,492 | (ทต. เวียงพร้าว) |
| 2. | ทุ่งหลวง | Thung Luang | 6 | 1,663 | 1,663 | (ทต. เวียงพร้าว) |
| 3. | ป่าตุ้ม | Pa Tum | 12 | 5,257 | 5,257 | (ทต. ป่าตุ้ม) |
| 4. | ป่าไหน่ | Pa Nai | 10 | 4,507 | 4,507 | (ทต. ป่าไหน่) |
| 5. | สันทราย | San Sai | 15 | 6,405 | 6,405 | (อบต. สันทราย) |
| 6. | บ้านโป่ง | Ban Pong | 8 | 3,754 | 3,754 | (ทต. บ้านโป่ง) |
| 7. | น้ำแพร่ | Nam Phrae | 8 | 3,333 | 3,333 | (ทต. น้ำแพร่) |
| 8. | เขื่อนผาก | Khuean Phak | 10 | 4,651 | 4,651 | (อบต. เขื่อนผาก) |
| 9. | แม่แวน | Mae Wan | 11 | 5,348 | 5,348 | (อบต. แม่แวน) |
| 10. | แม่ปั๋ง | Mae Pang | 14 | 6,241 | 6,241 | (ทต. แม่ปั๋ง) |
| 11. | โหล่งขอด | Long Khot | 9 | 4,607 | 4,607 | (อบต. โหล่งขอด) |
| รวม | 109 | 49,258 | 28,247 (เทศบาล) 21,011 (อบต.) |
|||
ท้องที่อำเภอพร้าวประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลเวียงพร้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเวียงและตำบลทุ่งหลวงทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลแม่ปั๋ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ปั๋งทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลบ้านโป่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านโป่งทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลป่าตุ้ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าตุ้มทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลน้ำแพร่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำแพร่ทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลป่าไหน่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าไหน่ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลสันทราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสันทรายทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเขื่อนผาก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขื่อนผากทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่แวน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่แวนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโหล่งขอด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโหล่งขอดทั้งตำบล
สถานที่ท่องเที่ยวอำเภอพร้าว
- ดอยม่อนล้าน สถานีพัฒนาการเกษตรที่สูงตามพระราชดำริ
- วัดดอยแม่ปั๋ง
- วัดถ้ำดอกคำ
- โบราณสถานพระธาตุม่วงเนิ้ง
- วัดศรีดอนไชยทรายมูล
- วัดพระเจ้าตนหลวง (พระเจ้านั่งช้าง) และพระธาตุดอยกาหลง
- วัดพระธาตุนางแล
- ถ้ำหลากลาน
- น้ำตกผาตั้งและวังชมภู
- น้ำตกผาลาด
- น้ำตกคะนึงนาง
- อ่างเก็บน้ำแม่วะ
- น้ำตกตาดเหมย
- ประตูผาและน้ำตกตาดยาว
- น้ำตกม่อนหินไหล
- น้ำพุร้อนหนองครก
- ออบมืดบ้านปางตอย
- น้ำรู
- วัดพระเจ้าล้านทอง
- วัดพระธาตุกลางใจเมือง