ประวัติความเป็นมา
อำเภอโพธาราม ตั้งอยู่ในบริเวณลุ่มน้ำแม่กลอง ลำน้ำสำคัญฝั่งตะวันตกของ ประเทศไทย มีความสำคัญในฐานะเป็นแหล่งชุมชนตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ พบ หลักฐานทางโบราณคดีสำคัญในแถบต้นน้ำของหุบเทือกเขา ทั้งแควใหญ่หรือแควศรี สวัสดิ์ และแควน้อยหรือแควไทรโยค ซึ่งทั้งสองแควนี้ไหลมารวมกันที่ตำบลปาก แพรก อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี ส่วนบริเวณแม่น้ำแม่กลองที่ไหลผ่าน ตั้งแต่อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี จนมาถึงอำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี พบ การตั้งถิ่นฐานของผู้คนสืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ จนถึงสมัย ทราวดี ลพบุรี และอยุธยา ตลอดจนถึงรัตนโกสินทร์ ลุ่มน้ำแม่กลองอันอุดม สมบูรณ์ จึงไม่ได้ว่างเว้นจากการที่มนุษย์มาตั้งถิ่นที่อยู่อาศัยมานับพันปี
สำหรับ การจัดตั้งอำเภอโพธาราม นั้น แต่เดิมอำเภอโพธาราม ตั้งที่ว่าการ อำเภออยู่ที่ปากคลองบางโตนด (ปัจจุบันอยู่ในท้องที่ตำบลบางโตนด) ฝั่งตะวัน ตกของแม่น้ำแม่กลองมีฐานะเป็นแขวง ซึ่งเรียกกันในสมัยนั้นว่า แขวงเจ็ด เสมียน ขึ้นการปกครองต่อจังหวัดราชบุรี ยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อปี พ.ศ.ใดไม่มี หลักฐานแน่ชัด จนกระทั่ง พ.ศ.2438 (ร.ศ.114) ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระ จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ย้ายที่ตั้งที่ว่าการอำเภอโพธาราม จากปากคลองบาง โตนด มาอยู่ทางตะวันออกของแม่น้ำแม่กลองในท้องที่ตำบลโพธาราม เยื้องกับ บริเวณวัดเฉลิมอาสน์ในปัจจุบัน และเมื่อวันที่ 10 มีนาคม พ.ศ.2495 ก็ได้ ย้ายที่ว่าการอำเภออีกครั้ง เนื่องจากบริเวณที่ตั้งเดิมนั้นเมื่อถึงฤดูน้ำ หลาก กระแสน้ำไหลเชี่ยวมากเซาะตลิ่งพังทุกปี ทำให้สถานที่แคบลง ดังนั้นจึง ได้ย้ายมาสร้างใหม่บริเวณด้านทิศตะวันออกของสถานีรถไฟโพธาราม อันเป็นที่ ตั้งของอาคารที่ว่าการอำเภอ ในปัจจุบัน
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอโพธารามตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับ อำเภอท่าม่วง (จังหวัดกาญจนบุรี) และอำเภอบ้านโป่ง
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ อำเภอเมืองนครปฐม (จังหวัดนครปฐม) และอำเภอบางแพ
ทิศใต้ ติดต่อกับ อำเภอดำเนินสะดวกและอำเภอเมืองราชบุรี
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ อำเภอจอมบึง

อำเภอโพธารามแบ่งพื้นที่เป็น 19 ตำบล 156 หมู่บ้าน 10 ชุมชน
-
โพธาราม 11. ชำแระ
-
ดอนกระเบื้อง 12. สร้อยฟ้า
-
หนองโพ 13. ท่าชุมพล
-
บ้านเลือก 14. บางโตนด
-
คลองตาคต 15. เตาปูน
-
บ้านฆ้อง 16. นางแก้ว
-
บ้านสิงห์ 17. ธรรมเสน
-
ดอนทราย 18. เขาชะงุ้ม
-
เจ็ดเสมียน 19. หนองกวาง
-
คลองข่อย
คำขวัญอำเภอโพธาราม
"คนสวยโพธาราม งดงามน้ำใจ
ค่ายหลวงบ้านไร่ หนังใหญ่วัดขนอน
ที่นอนนุ่มชั้นนำ ถ้ำค้างคาวร้อยล้าน
งามตุ๊กตาน่าพิศ จิตกรรมฝาผนัง"
(Visited 6,822 times, 19 visits today)