อำเภอบ้านด่านลานหอย มีประวัติความเป็นมาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยซึ่งกล่าวขาดกันว่าบริเวณเนินด้านทิศตะวันตกของกรุงสุโขทัย ได้มีกองทหารตั้งด่านป้องกันการรุกรานของศัตรูที่จะเดินทัพเข้ามาโจมตีกรุงสุโขทัย เรียกว่า"หน้าด่าน" และได้จัดหน่วยตรวจตระเวนคอยเหตุก่อนถึงหน้าด่านโดยการแฝ้วถางป่าให้เป็นลานกว้าง เพื่อเฝ้าระวังศัตรูที่จะเข้ามารุกรานซึ่งเรียกว่า "ลานคอย"ต่อมาได้มีประชาชนอพยพเข้ามาอย่อาศัยบประกอบกับครอบครัวทหารเพิ่มจำนวนมากขึ้น กระทั่งขยายกลายเป็นหย่อมบ้าน หรือหมู่บ้าน 2 แห่ง คือ บริเวณหน้าด่านเรียกว่า "บ้านหน้าด่าน" หนึ่งแห่ง และบริเวณลานคอย เรียกว่า "บ้านลานคอย" อีกหนึ่งแห่ง ซึ่งภายหลังได้เพี้ยนชื่อเป็น "บ้านด่าน" และ "บ้านลานหอย"
ในปี พ.ศ. 2452 กระทรวงมหาดไทย ได้ประกาศจัดตั้งกิ่งอำเภอแยกออกจากอำเภอเมืองสุโขทัยขึ้น โดยการรวมและใช้ชื่อหมู่บ้าน "บ้านด่าน"และ "บ้านลานหอย" มารวมกันเป็นกิ่งอำเภอบ้านด่านลานหอย เริ่มแรกได้มีสถานที่ตั้งกิ่งอำเภอที่ตำบลบ้านด่าน และต่อมาในปี พ.ศ. 2459 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอบ้านด่านลานหอย มาตั้งอย่ที่หมู่ที่ 1 ตำบลลานหอย กระทั่ง
ปัจจุบัน ซึ่งได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะกิ่งอำเภอบ้านด่านลานหอย เป็นอำเภอบ้านด่านลานหอย เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม 2506 จวบจนปัจจุบัน
อำเภอบ้านด่านลานหอย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัดสุโขทัย ห่างจากศาลากลางจังหวัด 30 กิโลเมตร มีพื้นที่ 1,108.11 ตร.กม. หรือ 692,568.75 ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในป่าสงวนแห่งชาติ 2 แห่ง คือ ป่าเขาหลวง และป่าแม่ลำพัน-แม่มอก

การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอบ้านด่านลานหอยแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 7 ตำบล 71 หมู่บ้าน ได้แก่
1. | ลานหอย | (Lan Hoi) | 10 หมู่บ้าน | |||||
2. | บ้านด่าน | (Ban Dan) | 8 หมู่บ้าน | |||||
3. | วังตะคร้อ | (Wang Takhro) | 8 หมู่บ้าน | |||||
4. | วังน้ำขาว | (Wang Nam Khao) | 17 หมู่บ้าน | |||||
5. | ตลิ่งชัน | (Taling Chan) | 10 หมู่บ้าน | |||||
6. | หนองหญ้าปล้อง | (Nong Ya Plong) | 10 หมู่บ้าน | |||||
7. | วังลึก | (Wang Luek) | 8 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอบ้านด่านลานหอยประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลลานหอย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลลานหอย
- เทศบาลตำบลตลิ่งชัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตลิ่งชันทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลลานหอย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลานหอย (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลลานหอย)
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านด่าน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านด่านทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังตะคร้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังตะคร้อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังน้ำขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังน้ำขาวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหญ้าปล้อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหญ้าปล้องทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังลึก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังลึกทั้งตำบล
(Visited 6,086 times, 3 visits today)